Shunga (xuân họa) là loại tranh mà người Nhật gọi là ukiyo-e (hội họa thế tục). Shun (xuân) là một uyển ngữ thông dụng ám chỉ sinh hoạt tính dục.
Shunga đa phần là tranh khắc gỗ (mộc bản), hầu hết được chế tác tại thành phố Edo (Giang Hộ, nay là Tokyo). Hai thành phố khác cũng có chế tác loại tranh này là Osaka và Kyoto.
Shunga ở Nhật thời Edo phần lớn có xu hướng mô tả chi tiếc các cơ quan sinh dục to, khỏe. Người ta cho rằng shunga xuất hiện trên đất Phù Tang từ cuối thời shogun Muromachi (1336-1573), do cảm hứng từ các tranh tính dục của Trung Quốc (gọi là xuân họa; xuân cung; xuân cung đồ).
Shunga thịnh hành suốt thời đại Edo (Giang Hộ, 1603-1867) mãi tới thời Meiji (Minh Trị, 1868-1912) mới chịu nhường bước cho nhiếp ảnh gợi dục (xuân ảnh, erotic photographs).
Như vậy shunga được sáng tác từ thế kỷ XVI tới XIX. Người ta dễ dàng bán các tranh mộc bản này với giá cao và thị trường có cả tranh lẻ (in từng tấm rời) hoặc nguyên cả một tập khá dày mà người Nhật gọi là enpon (ấn bản) trong đó mỗi tranh thường chiếm trọn hai trang giấy. Tuy nhiên đắt tiền hơn cả vẫn là tranh lụa vẽ tay, hai đầu có trục để treo thòng xuống (scrolls) mà người Hán gọi là “quyển” hay “trục tranh” (tranh cuộn) còn người Nhật gọi là kakemono-e hay kakejiku-e (tranh quải vật hay quải trục). Cũng như phần đông tác giả dâm thư (erotica), các họa sĩ vẽ shunga hiếm khi ký tên lên tranh. Tuy thế, ngày nay vẫn biết rằng bốn danh gia vẽ shunga của Nhật là: Hishikawa Moronobu (1618-1694); Katsushika Hokusai (1760-1849); Miyagawa Isshô (giữa thế kỷ XVIII) và Yanagawa Shigenobu (1787-1832), vốn là học trò của Hokusai.
Các danh gia vẽ shunga thường có khách hàng ruột là giới quý tộc giàu có. Shunga được dùng làm “bảo bối” hướng dẫn họ và con cái họ thực hành sinh hoạt chăn gối. Tương truyền, bán được một tranh, họa sĩ đủ sống nửa năm. Những shunga còn lưu giữ tới ngày nay đều cho thấy nét vẽ rất tỉ mỉ, khắc bản rất công phu.
Một tranh có nhiều màu sinh động, mỗi màu cần một bản khắc gỗ. Chẳng hạn, để “nhái” lại một shunga danh tiếng của Katsushika Hokusai (1760 – 1849) vẽ cảnh vợ một ngư phủ đang bị hai con bạch tuộc (octopuses) cùng lúc cưỡng bức, vào năm 2001 họa sĩ Masami Teraoka phải dùng đến 29 bản khắc gỗ (26,5x40cm) để in cho đủ 29 màu.
Shunga miêu tả rất sinh động và tỉ mỉ những tập quán tính dục của người Nhật, bao gồm đủ thể loại như: lưỡng giới (nam và nữ, heterosexuality), đồng giới nữ (lesbians), đồng giới nam (gays), lạm dụng trẻ em (pederosis), quan hệ tính dục trong lúc đang mặc đồng phục (buru sera), v.v…
Nghiên cứu các bộ sưu tập shunga đắt giá hiện nay còn lưu giữ, giới tính dục học (sexologists) không những biết được tập quán tính dục của người Nhật từ thời xa xưa mà còn thấy được ảnh hưởng của nó di truyền sang các thể loại hiện đại như phim hoạt hình sex (eroanime), truyện tranh sex (manga, mạn họa), sex games trên computer. Tất cả ba thể loại vừa kể được gọi chung là hentai (biến thái).
Một số tác phẩm Shunga minh họa:
Giảm cân an toàn , cách giảm cân hiệu quả 